Çölyak Hastalığında Eşlik Eden Durumlar

Çölyak Hastalığında Eşlik Eden Durumlar

Çölyak hastaları glutenli bir besin yediği zaman bağırsaklarında besin emilimini sağlayan  villuslar zarar görür. Bağırsak hasarının besin emiliminin bozulmasına neden olması nedeniyle çölyak hastalığında bazı besin eksikliklerinin yaygın olduğunu unutmamak önemlidir. Demir eksikliği yaygın olarak görülür; doktorunuz kansızlığınızın nedenini araştırırken size çölyak hastalığı tanısı konmuş olabilir. Çölyak hastalığında sık görülen diğer besin eksiklikleri B12, çinko, kalsiyum ve D vitaminidir.

Bağırsaklarınız gibi iyileşmesi gereken malabsorbsiyona ek olarak, glutensiz bir diyet (özellikle de ağırlıklı olarak paketlenmiş glutensiz gıdalara dayanan bir diyet) demir, B vitaminleri, çinko ve lif, kalsiyum, magnezyum gibi bazı besin maddelerinin alımının azalmasına yol açabilir. Bu nedenle demir açısından zengin gıdaların yanı sıra lif, B vitaminleri ve glutensiz tahıllar, baklagiller, kuruyemişler ve tohumlar gibi mineraller açısından zengin gıdaları yediğinizden emin olmalısınız. Özellikle b vitamini bakımından zengin karabuğday, kinoa gibi glutensiz gıdaları beslenmenizde yer vermelisiniz. Lif çeren besinler tüketmek çok önemlidir, çünkü, lifli gıdalar, sağlıklı bir sindirim sistemi için gerekli olup, bağırsaktaki faydalı bakterileri de besleyerek bağırsak mikrobiyotasını desteklemek için kritik öneme sahiptir. Meyveler, sebzeler, glutensiz tam tahıllar, baklagiller, kabuklu yemişler ve tohumlar gibi daha fazla bitkisel gıdanın tadını çıkarmak, kendinizi en iyi şekilde hissetmenize yardımcı olacak, besin açısından yoğun bir beslenmeye ulaşmanıza yardımcı olacaktır (dipnot: burada dikkat edilmesi gereken nokta, diyare varken lif tüketimine dikkat ediniz. Semptomları şiddetlendirebilir).

Glutensiz bir beslenmede, buğday, çavdar, arpa gibi gluten içeren tüm gıdalardan (hububat, makarna ve birçok işlenmiş gıda) tüketmemek anlamına gelir. Eğer 20 yıl önce bu konuyu konuşuyor olsaydık, tavsiyem gerçekten çok daha farklı olurdu. Glutensiz diyet uygulayanlar için gerçekten çok az seçenek vardı. Artık o kadar glutensiz besinler var ki beslenmenizi daha kolay bir şekilde yönetebileceksiniz. Dikkat etmeniz gereken nokta çeşitli ürünler içinde glutene rastlamak mümkün olduğu için marketteki besinlerin içerisine dikkat etmeniz gerekmektedir. Neyse ki, yemek istediğiniz hemen hemen her şeyin glutensiz bir alternatifi var. Yani mesele gerçekten keyif aldığınız ve mümkünse TEMİZ İÇERİKLİ doğru ürünü bulmakla ilgili. Unutmayalım ki glutensiz beslenme çölyak hastalığının ana kuralıdır.

Glutensiz Beslenme – Besin Listesi

Tüm paketlenmiş gıdalar için, gluten içeren içerikler veya buğday veya gluten ile ilgili alerjen uyarıları olmadığından emin olmak için içindekiler panelini okuduğunuzdan emin olun. Bazı üreticiler gluten içeren bileşenlerle birlikte paketleyebilir.

• Bütün meyve ve sebzeler
• Kuru baklagiller
• Keten tohumu, chia tohumu gibi yağlı tohumlar ve çiğ badem, fındık gibi kuruyemişler
• Glutensiz tahıllar/unlar: darı, kinoa, karabuğday, sorgum, teff, aramanth, pirinç, mısır
• Karabuğday, kinoa gibi glutensiz unlardan yapılan glutensiz ekmekler
• Nohut, mercimek, pirinç, millet, mısırdan yapılan glutensiz makarnalar
• Glutensiz tahıllar, krakerler ve atıştırmalık yiyecekler
• Sertifikalı glutensiz yulaf ve yulaf ürünleri*
• Zeytinyağı, avokado yağı, tereyağı gibi katkısız sıvı veya katı yağlar
• Kimyon, zerdeçal veya kurutulmuş kekik gibi saf otlar ve baharatlar (baharat karışımlarına dikkat!)
• Glutensiz çeşniler ve soslar
• Yumurta
• Kırmızı et, beyaz et (tavuk, hindi, balık, kabuklu deniz ürünleri vb.) (hazır köfte, unla kızartılmış, bulgur ilaveli etlere dikkat)
• Süt ürünleri (glutenli tahıl içerenler, buğday unu eklenmiş tatlılar, sütlü çorbalara dikkat)

Dışarıda yemek yerken, çorba ve sebze yemeklerine dikkat ediniz. İçine un koyulmuş olabilir. Mutlaka dikkatlice sorgulayınız.

Etikette “glutensiz” veya “gluten free” ifadesinin, “gluten içermez” yazısının bulunmasına veya “üzeri çizilmiş başak” sembolü olmasına dikkat edilmelidir.

Güncel Konu: Çölyaklıysan Yulaf Yiyebilir Misin?

Yulaf, çölyak hastalığı teşhisi konulan kişide ilk aşamada kafa karışıklığı oluşturabilecek bir besindir. Normalde besinin kendisi glutensizdir ancak yaşam süresinin her aşamada glutenle çapraz kontaminasyona maruz kalabiliyor. teşhisin ilk başlarında antikor seviyeleri yüksek olabileceği için tercih edilmemesinde fayda var. Çünkü yulaf içindeki aveninin protein moleküler yapısı glutene çok benzer. Çölyak belirtilerinin geçmesi ile beraber beslenmenize glutensiz üretim sertifikasına sahip yulafı az miktarda ekleyerek genel durumunuzu gözlemleyebilirsiniz. Bedeniniz tolere ettikçe tüketeceğiniz miktarı arttırabilirsiniz.